अनेक जण विचारतात की अप्सरा, यक्षिणी, किन्नरी, नागिणी किंवा अशा सूक्ष्म जगातील शक्तींची साधना करता येते का. पुस्तके वाचून, यूट्यूबवरील व्हिडिओ पाहून किंवा कोणाच्या तोंडून दोन गोष्टी ऐकून लोकांना एक भास होतो की या साधना सहज आहेत, मंत्र मिळाला की शक्ती तुमच्या दारात प्रकट होणार. पण सत्य नेहमीच कठोर असते. या शक्तींची साधना ही सर्वात उच्च, कठीण आणि प्राणघातक श्रेणीत मोडते. यांची साधना कोणालाही करता येत नाही आणि बहुतेकांना तर करायचीही नसते, कारण त्यासाठी लागणारा संयम, मनाची स्थिरता, तपश्चर्या, शुद्धता आणि गुरुंची प्रत्यक्ष उपस्थिती हा सर्वांचा अभाव असतो.
या सर्व सूक्ष्म शक्ती साधारण देवीसारख्या नसतात. या प्रकृतीतील वेगवेगळ्या लोकांतील आहेत. अप्सरा, यक्षिणी, किन्नरी, नागिणी या सर्वांच्या उर्जेचा प्रकार वेगळा असतो. या शक्ती माणसाच्या आयुष्यात अनपेक्षित बदल घडवू शकतात. काही चांगले, काही थेट विनाशकारी. म्हणूनच प्रश्न पडतो की यांची साधना करू शकतो का. तांत्रिक उत्तर आहे - हो, शक्य आहे. परंतु नुसते शक्य आहे म्हणून ते करावे असे नाही. पाण्यात पोहू शकतो म्हणून महासागरात उडी मारत नाहीत. त्यासाठी गती, कौशल्य, श्वास, तंत्र, आणि अनुभवी मार्गदर्शक लागतो. तसंच इथेही आहे. मंत्र मिळाला म्हणजे साधना यशस्वी होत नाही, तर ती साधना गुरूंच्या देखरेखीखाली, त्यांच्याच मार्गदर्शनाने, त्यांच्या उर्जेच्या संरक्षणात होते.
बहुतांश लोकांच्या मनात ‘सिद्ध करू शकतो का’ अशी उत्सुकता असते. सिद्धी हा शब्द जितका आकर्षक वाटतो, तितकाच तो भयानक आहे. सिद्धी म्हणजे त्या शक्तीला बांधून ठेवणे नाही. सिद्धी म्हणजे त्या शक्तीने तुम्हाला मान्यता देणे. तेव्हाच ती तुमच्यासोबत राहते. पण अशी मान्यता मिळवण्यासाठी तपस्या, संयम, अहंनाश आणि अखंड गुरुशरण अशी चारही दारे पार करावी लागतात. कोणतेही पुस्तक, यूट्यूब गुरु किंवा स्वतः घातलेले नियम या दारांपुढे शून्य होतात.
गुरु आवश्यक आहे का? हो, शंभर टक्के आवश्यक. साधना ही ऊर्जेचा खेळ आहे, शब्दांचा नाही. मंत्र हे फक्त अक्षरांचे समूह नाहीत. मंत्र म्हणजे जिवंत उर्जा, आणि त्या उर्जेला जागवताना तुमचा देह, मन, नाडी, प्राण, चित्त या सर्वांमध्ये प्रचंड बदल होतात. हे बदल सहन करण्याची क्षमता सर्वांकडे नसते. चुकीचा उच्चार, चुकीची दिशा, चुकीचा काल, चुकीची मनस्थिती, चुकीची जागा या पैकी एक चुकी झाली तरी साधकाच्या आयुष्यात विनाश ओढवू शकतो. म्हणूनच ‘मानलेले गुरू’ किंवा ‘स्वतः घोषित केलेले गुरू’ या मार्गावर चालू शकत नाहीत. कारण यासाठी अनुभव हवा, उपासना हवी, साक्षात्कार हवा आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे संरक्षण हवे. जे गुरु स्वतः या साधनांचे अनुभवी नसतील, ज्यांनी स्वतः साधना पूर्ण केली नसेल, ते कोणालाही शिकवू शकत नाहीत.
फक्त पुस्तके वाचून साधना करणे हा सर्वात मोठा भ्रम आहे. पुस्तकात विधी लिहिला असतो, पण तो विधी जिवंत कसा करायचा हे फक्त गुरु शिकवतात. त्या विधीचा प्राण, काल, दिशा, चर्या, कळा, तत्त्व हे सर्व सूक्ष्म ज्ञान पुस्तकात नसते. म्हणून गुरुंशिवाय साधना सुरु करणे म्हणजे डोळे बांधून अंधारात चाकू हातात घेऊन धावणे. दिशा नसते, नियंत्रण नसते, आणि कधी कोणत्या दिशेने स्वतःलाच इजा होते हे कळत नाही.
या सर्व शक्तींची साधना अत्यंत कठोर नियमांच्या आधारे केली जाते. शुद्धता, ब्रह्मचर्य, मनाची स्थिरता, भयावर विजय, नकारात्मक विचारांवर नियंत्रण, क्रोधाचे शमन, इंद्रियांचे संयम हे सर्व पायाभूत आहेत. जो व्यक्ती स्वतःच्या मनावर नियंत्रण ठेवू शकत नाही, राग, मत्सर, लोभ, भय, वासनेपासून वर उठू शकत नाही, त्याने या साधनांचा विचारही करू नये. कारण त्या शक्ती सूक्ष्म आहेत आणि त्या थेट साधकाच्या मनावर परिणाम करतात. जर साधक आतून घाणेरडा असेल, मन अस्थिर असेल तर या शक्ती त्याला मदत करत नाहीत उलट त्याच्यातील दोष प्रकर्षाने वाढवतात.
प्रश्न पडतो की योग्य साधना कशी? योग्य विधी कसा? मंत्र कसा? याचे उत्तर स्पष्ट आहे गुरुंशिवाय जाणून घेणे अशक्य आहे. मंत्र हा फक्त आवाज नाही, तो श्वासाशी जोडला जातो, नाडीशी जोडला जातो, प्राणाशी जोडला जातो. साधनेच्या वेळी कोणते न्यास, कोणती मुद्रा, कुठला भाव, कोणती बाजू, कोणता वेळ हे सर्व गुरु शिकवतात. ‘मी पुस्तकात वाचलं’ हा एकच विचार साधना बिघडवायला पुरेसा असतो. त्यामुळे कोणतीही सूक्ष्म शक्ती सिद्ध करायची असेल तर प्रथम स्वतःला सिद्ध करा गुरु स्वीकारा, त्यांचे मार्गदर्शन घ्या, साधना शुद्ध करा.
जगात एक नियम आहे जे जितके शक्तिशाली, ते तितके धोकादायक. अप्सरा, यक्षिणी, किन्नरी, नागिणी या सर्व शक्ती मोहक, आकर्षक आणि रहस्यमय असतात. पण त्यांच्यासोबत काम करणं म्हणजे ती मोहकता, ते सौंदर्य आणि ती ऊर्जा आपल्या नियंत्रणात ठेवता येणं. ज्या साधकाला स्वतःची वासना, भीती, इच्छा नियंत्रित करता येत नाही, त्याने या शक्तींच्या साधना करणे म्हणजे स्वतःचा विनाश बोलावणे.
म्हणून निष्कर्ष अतिशय सोपा पण कठोर आहे. साधना करू शकतो पण गुरुशिवाय नाही. सिद्ध करू शकतो पण त्यासाठी स्वतःला सिद्ध करणं आवश्यक आहे. योग्य साधना, विधी, मंत्र, संकल्प, काल, दिशा, स्वच्छता आणि गुरुंची अनुभवी नजर आणि संरक्षण याशिवाय या शक्तींची साधना करणे म्हणजे आग हातात घेऊन पेटते घर ओलांडणे. ज्यांना ही वाट चालायची आहे त्यांनी प्रथम गुरु शोधावे, त्यांना समर्पित व्हावे आणि मगच साधनेचा विचार करावा. बाकी सर्व काही फक्त उत्सुकता, कल्पना किंवा धोकादायक खेळ आहे.
साधना हा शब्द हलक्यात घेण्यासारखा नाही. अप्सरा साधना असेल तर ती सौंदर्य, चंचलता, मनोमोहिनी शक्तींची साधना असते. यक्षिणी साधना असेल तर ती धन, संपत्ती, आकर्षण आणि भौतिक शक्तींची साधना असते. नागिनी साधना ही सर्पशक्ती, कुंडलिनी, गूढ ऊर्जांचा अभ्यास आहे. किन्नरी साधना म्हणजे संगीत, सूक्ष्मगंध, आकाशमार्गातील सूक्ष्म जीवसृष्टीशी संयोग. या प्रत्येकाची वार्ता ऐकायला सुंदर वाटते. पण त्यामागची अट अशी आहे की साधकाच्या जीवनात कोणतीही अस्थिरता, वासना, भीती, लोभ, क्रोध, अहंकार एवढ्या प्रमाणात नसाव्यात की साधना बिघडेल.
या शक्तींचे नियम मानवी नियमांपेक्षा भिन्न आहेत. त्यांना बोलावणे सोपे, पण परत पाठवणे अत्यंत अवघड. साधना सुरू करण्यापूर्वी माणसाला वाटते की मी तयार आहे. पण शक्ती समोर आली की मन, शरीर, चित्त, प्राण पूर्णपणे बदलतात. शरीरावर कंपन, तापमानात बदल, झोपेत स्वप्ने, जागेपणी दर्शन, श्वासोच्छ्वासात बदल, हे सर्व तंत्रगुरुच्या मार्गदर्शनाशिवाय धोकादायक ठरते. अगदी केवळ मंत्र जरी जपला तरी त्याचे स्पंदन चुकीचे असेल तर त्याचा परिणाम साधकाच्या मानसिकतेवर आणि प्राणशक्तीवर उलट होतो.
(नजीकच्या काळात अप्सरा तसेच अन्य इतऱ्योनीच्या साधना संबंधी संपूर्ण शास्त्रोक्त माहिती, विधी तसेच गुप्त आणि गुह्यमंत्र याच वेबसाइटवर दिले जातील. परंतु त्याचा वापर विवेकबुद्धीने आणि गुरूंच्या अनुमतिने आणि मार्गदर्शनाखाली करावा. updated राहण्यासाठी या लिंक वर जाऊन आपला व्हॉटसप्प ग्रुप जॉइन करा 👉 व्हॉटसप्प ग्रुप )
किन्नरी हे अप्सरा किंवा यक्षिणींपेक्षा अगदीच वेगळे. किन्नरी या किन्नर लोकातील स्त्रीप्राणी. अर्ध-मानवी, अर्ध-पक्षी शरीर असलेले, संगीत आणि कलाकौशल्यात देवांना मागे टाकणारे जीव. त्यांच्या आवाजात असे काही असते की साधकाचे मन शांत होते, राग नष्ट होतो आणि वातावरण सुस्वर होतं. किन्नरी मानवांना त्रास देत नाहीत. त्या कलात्मक, दयाळू आणि निर्मळ लोकात राहतात. कथांमध्ये त्या पर्वतांवर, तलावांजवळ किंवा वनराईत राहतात असा उल्लेख आहे. किन्नरींचा स्वभाव नेहमी शुभच असतो. यांचे मुख्य 7 प्रकार असतात.
नागिनी हा अजून एक प्रसिद्ध वर्ग. सर्प रक्तातून आलेली, पण सूक्ष्म शक्तींनी परिपूर्ण. नागिनी यांचा उल्लेख प्रत्येक ग्रंथात आढळतो. त्यांच्याकडे बुद्धिमत्ता, रक्षणशक्ती, स्मरणशक्ती आणि जलतत्त्वाशी संबंधित कौशल्य असतं. नागलोकातील स्त्रियांना नागिनी म्हणतात. काही नागिनी शांत आणि रक्षक, तर काही उग्र आणि तांत्रिक मार्गाशी संबंधित मानल्या जातात. भारतातील प्रत्येक नदी, तळं, झरा यांच्याशी नाग-नागिन जोडलेले असतात ही लोकपरंपरेची मान्यता आहे. स्वप्नात नागिणी दिसणे, सर्पांचे दर्शन होणे हे सकारात्मक संकेत मानले जाते—अंतर्ज्ञान वाढतं, शक्ती सक्रिय होते असं म्हटलं जातं. नागिनींचे नऊ प्रकार मानले गेले आहेत आणि प्रत्येकाचा प्रभाव वेगळा. यांचे मुख्य 9 प्रकार असतात.
यानंतर येतो भूत हा वर्ग. भूत म्हणजे मृत झाल्यानंतर जे पुढे जाऊ शकत नाही असे आत्मिक शरीर. भूत म्हणजे भटकणारी ऊर्जा. त्यांचं अस्तित्व नेहमी वाईट असतंच असं नाही. काही भूत निरुपद्रवी, काही भ्रमित आणि काही रागीट असतात. भूत हे प्रेताच्या पुढच्या अवस्थेतले जीव मानले जातात. भूतांचे प्रकार अनेक. ग्रामभूत, दिशा भूत, गृहभूत, स्थानभूत असे अनेक प्रकार लोकपरंपरेत सांगितले जातात. घरात अचानक आवाज येणे, झाडांच्या सावलीत विचित्र हालचाल दिसणे, निर्जन ठिकाणी हवा वेगाने हलणे अशा घटनांना भूत मानलं जातं. पण विज्ञान सांगतं की ही ऊर्जा एखाद्या अस्तित्वाचे संकेत असू शकतात. भूत उतावळ्या इच्छा, अपूर्ण मृत्यू किंवा अचानक अपघातामुळे निर्माण होतात असा विश्वास आहे.
पिशाच हा एक अत्यंत उग्र वर्ग. पुराणांनुसार पिशाच हे मांसाहारी, रक्तपायी, अतीतमसिक प्रवृत्तीचे जीव. जंगलात, श्मशानात, निर्जन स्थळी, अभागी जागी त्यांचा वावर असतो असं मानलं जातं. पिशाचांच्या नऊ प्रकारांचा उल्लेख आहे. काही उग्र तर काही वायूसदृश. अकारण भीती, स्वप्नात भय, अचानक आक्रमकता, घरात जड ऊर्जा जाणवणे याबाबत लोक पिशाच कारणीभूत मानतात. हे सर्व विश्वासाचे विषय आहेत; जे दिसत नाही त्याचं स्पष्टीकरण लोक अशा प्रकारे करतात. तांत्रिक मार्गात पिशाचांचा उपयोग केलेला आढळतो पण त्यातही कठोर नियम पाळावे लागतात.
शाकिनी या मानवी शरीरातील सहा चक्रांमध्ये ऊर्जा म्हणून अस्तित्वात असतात. त्या सूक्ष्मदेहात वावरतात. साधक ध्यान, जप, प्राणायाम करत असताना शाकिनीची ऊर्जा सक्रिय होते असे योगशास्त्र सांगते. मूलाधार ते आज्ञा चक्रापर्यंत सहा शाकिनी शक्ती आहेत. त्या दैवी असून भय निर्माण करत नाहीत. मानवाच्या चेतनेत, अंतर्ज्ञानात, मानसिक शक्तीत वाढ करतात असे मानले जाते.
गंधर्व हा सर्वात सौम्य वर्ग. संगीत, सुगंध, सौंदर्य आणि प्रकाश यांच्याशी जोडलेले. गंधर्वांच्या सात प्रकारांचा उल्लेख आहे. ते दैवी संदेशवाहक, देव आणि मानव यात संवाद साधणारे तसेच संगीतकलेत पारंगत असतात. गंधर्वांच्या कथांमध्ये प्रेम, कला आणि सौंदर्य यांचा ओलावा असतो. ते ना उग्र, ना तमसिक; पूर्णपणे प्रकाशमय.या सर्व सूक्ष्म प्राण्यांचं एक वैशिष्ट्य म्हणजे ते वेगळ्या वारंवारतेवर अस्तित्वात असतात. आपले डोळे त्यांना पाहू शकत नाहीत कारण आपली इंद्रिये त्या तरंगांना पकडू शकत नाहीत. जसं रेडिओवर एकाच वेळी अनेक चॅनल चालू असतात पण तुमचं मशीन फक्त एकच पकडतं तसंच मानवी डोळे. सूक्ष्म प्राणी आपल्यापासून काही इंच अंतरावर असू शकतात पण आपल्याला ते कधीच दिसत नाहीत. माणूस ज्या गोष्टीला घाबरतो ती गोष्ट त्याला माहिती नसते म्हणून घाबरतो. या अदृश्य जगातील प्राणी हे निसर्गाचा भाग आहेत. काही शुभ, काही उग्र, काही तटस्थ. जशी जंगलात सर्व प्रकारचे प्राणी असतात तसंच सूक्ष्म जगातही सर्व प्रकारची ऊर्जा असते. त्यांचा आदर करणे, निसर्गाच्या क्षेत्रात अनावश्यक हस्तक्षेप न करणे, आणि ज्ञान ठेवणे हेच उचित. या सर्वांचा अभ्यास करताना आपण लक्षात घेतलं पाहिजे की अप्सरा कला देते, यक्षिणी रक्षण व संपत्ती, किन्नरी सौंदर्य व संगीत, नागिनी बुद्धिमत्ता व ऊर्जा, भूत-प्रेत जीवन-मृत्यूचं तत्व शिकवतात, पिशाच सावधानतेचं धडे देतात, डाकिनी-शाकिनी साधनेतील शक्ती आहेत, वेताळ गूढ ज्ञान आहे आणि गंधर्व सौंदर्य व प्रकाश. हे सगळं निसर्गाचा समतोल आहे.
साधना क्षेत्र हे अत्यंत रहस्यमय, सूक्ष्म आणि अंतर्मुख मार्ग आहे. या मार्गावर चालताना जसा साधक खोल अंतर्मनात उतरतो, तसा त्याला नवीन अनुभव, उर्जा, ज्ञान आणि अनेक अदृश्य रत्नांची प्राप्ती होते. पण या रत्नांचा तेज हा बाहेर दाखवण्यासाठी नसतो. साधना ही मंचावर उभं राहून टाळ्यांचा आवाज ऐकण्यासाठी केलेली गोष्ट नाही. उलट, जितका साधक प्रौढ होतो, तितका तो शांत, गुप्त आणि विनयशील होत जातो. कारण साधनेचा सारच असा आहे जितकं जास्त मिळतं, तितकं कमी बोलावं. आजच्या काळात मात्र परिस्थिती उलटी आहे. काहीतरी विशेष अनुभव आला, एखादं स्वप्न पडलं, एखादा छोटासा परिणाम दिसला की लोक लगेच जगाला सांगू लागतात. सोशल मीडिया, व्हॉट्सअ‍ॅप, फेसबुक, यूट्यूब कुठे कुठे लोक स्वतःच्या साधनांचे वर्णन, सिद्धीच्या गोष्टी, चमत्कारांचे दावे करतात. पण साधना क्षेत्रात एक जुना, कठोर आणि अचूक नियम आहे: जे ओरडून सांगतात त्यांच्याकडे काही असत नाही. आणि ज्यांच्याकडे खरोखर असतं, ते कधीच सांगत नाहीत.
कारण यामागे एक मोठी आध्यात्मिक शास्त्रीय कारण आहे. इतरयोनि शक्ती जसे अप्सरा, यक्षिणी, किन्नरी, नागिणी, योगिनी, दैवी-अदैवी उर्जा या सर्व एका अटीवर साधकाला साथ देतात: गुप्तता. साधना ही जशी उर्जेची प्रक्रिया आहे, तशीच ती शिस्तीची प्रक्रिया आहे. शक्तीचा स्वभाव समजणं म्हणजे तिला आदर देणं. आणि आदराचा पहिला नियम आहे गुप्तता. जो साधक आपल्याला मिळालेल्या उर्जेला, मंत्राला, साधनेला गुप्त ठेवतो, त्याला या शक्ती अधिकाधिक खोलवर घेऊन जातात. पण जो साधक फुशारक्या मारतो, लोकांना दाखवतो, सिद्धींची जाहिरात करतो, त्याच्याबद्दल या शक्तींचा विश्वास तुटतो. या शक्ती उग्रही असतात. गुप्तता मोडल्यावर त्या फक्त साथ सोडत नाहीत, तर कधी कधी रागीट होऊन नुकसानही करतात. कारण हे संपूर्ण तंत्रविश्व अत्यंत नियमबद्ध आहे. जर त्या उर्जेला माणसाने "स्वतःची मालकी" समजली, "मी साधक, मी सिद्ध" असा अहंकार केला, तर त्या उर्जा लोप पावतात. आणि त्यांचे अस्तित्त्व लोप पावणे म्हणजे साधक पुन्हा शून्यात पडतो. काही वेळा मानसिक अस्थिरता, गोंधळ, भीती, स्वप्नदोष, उर्जेचा ढासळलेला प्रवाह असे परिणाम दिसू लागतात. हे दंड आहेत, शिक्षा नाहीत; कारण या शक्तींचा स्वभाव असा आहे गुप्तता भंगली की उर्जा परत जाते.
याच सोबत इच्छुक साधकांनी भगवतगीतेत श्रीकृष्णाने सांगितलेला श्लोक नेहमी लक्षात ठेवावा.
“यान्ति देवव्रता देवान् पितृ़न्यान्ति पितृव्रताः । भूतानि यान्ति भूतेज्या यान्ति मद्याजिनोऽपि माम् ॥”
साधनेचा मार्ग हा शोभेचा, प्रदर्शनाचा किंवा मिरवण्याचा मार्ग नाही. हा मार्ग जितका शांत, तितका प्रभावी. जितका गुप्त, तितका फलदायी. जगाला सांगण्याची घाई ठेवली तर साधनेचे काहीच मिळत नाही. पण साधनेला गुप्त ठेवले, मन शांत ठेवले, अहंकार दाबला आणि गुरुचे मार्गदर्शन मानले तर हीच शक्ती साधकाला आयुष्यभर साथ देते. म्हणून साधनेचा खरा सौंदर्य हा शांतपणात आहे, गुप्ततेत आहे, आणि अंतर्मुख प्रवासात आहे. जो हे समजतो, तोच खऱ्या साधनेचा योग्य वारस बनतो.
